Ev-İş Tipi Monitör Türleri

Tasarımdan Oyuncuya, Espor’dan Ev-İş Tipi Monitör Türleri

Bundan 20 yıl kadar önce monitör dediğimizde aklımıza gelen ilk ve tek şey, kare şeklinde tombul bir tüplü ekran oluyordu. 2022 yılında ise monitör denildiğinde oyuncudan işe, tasarımdan espora birden fazla türü düşünüyoruz. Peki bu kadar farklı ürünü birbirinden farklı kılan temel şeyler nelerdir?

Bu yazımızda güncel monitör türlerine yakından bakıyoruz ve türlerin öne çıkan detaylarını sizler için derliyoruz.

Oyuncu Monitörleri

Gaming ya da Türkçe tabirle oyunculuk özellikle son 5 yılın öne çıkan terimlerinden oldu. Gelişen PC teknolojileri ve video oyun sektörü, daha fazla sayıda kullanıcıyı içerisine çekti. Katılımın fazla olması kullanıcı tarafında da yeni bir türü getirdi, video oyuncuları.

Elbette her yeni ürünle o ürüne eş olabilecek birçok yeni ürün de görür olduk. Oyunculara yönelik koltuklar, kulaklıklar, masalar ve dahaları. İşte oyuncu monitörü kavramı da buradan doğuyor. Peki bir monitörün oyuncu monitörü olması için gereken özellikler nelerdir?

Öncelikle bir oyuncu için önemli olan şey oynanan oyunu en detaylı, akıcı ve rahat şekilde takip edebilmek. Günümüz oyuncu monitörleri de esasen bu üç başlık altında ürün geliştiriyorlar. Bir oyuncu monitöründe ön plana çıkan temel özellikler ise şunlar oluyor:

• Ekran Boyutu: Ekran boyutunda temel şart, 24 inçin altına düşmemek. Aslında 21 ve 23 inç için de oyuncu ibareleri kullanılıyor olsa da, bir oyuncu için büyük ekranda oyun oynamanın keyfi asla değişmiyor. Dolayısı ile günümüz güncel oyuncu monitörlerinde 24 inç temel boyut olurken ortalama bir monitör için 27 inç  boyutu tercih ediliyor.
• Ekran Çözünürlüğü: Ekran çözünürlüğü önem arz eden bir diğer detay zira yeni nesil oyunlar, yüksek grafik güçleri ile gerçeğe daha yakın sunumlar yapıyor. Haliyle yüksek çözünürlüklü bir monitörde bu görsel şölenin tadını çıkartmak bambaşka oluyor. Güncel oyuncu monitörlerinde taban çözünürlük 1920x1080p olarak belirlenmiş durumda. Esasen belirli olan bir şey yok ancak olması gereken bu. Grafik kartı daha güçlü olanlar için ise 1440p ve tepe tarafta 4K çözümleri oyuncular için iyi seçeneklerden biri.
• Ekran Yenileme Hızı: Bir oyuncu için görsel kalite ne kadar önemliyse oyun akıcılığı da aynı oranda önemlidir. Elbette oyun performansı bağlı olan donanıma göre değişiklik gösteriyor ancak bu donanımı taşıyan oyuncular için ekran tazeleme hızı çok hassas bir konu. Özellikle aksiyonu yüksek rekabetçi oyunlarda 240HZ’in tadını 60 Hz ile kıyaslamak büyük bir hata olabilir. Oyuncu monitörlerinde ekran tazeleme hızı, temelde 120 Hz ile başlayıp 360 Hz’e kadar yükselebiliyor. Daha aşağısı için oyuncu ibaresini kullanmak pek mümkün olmayabilir. Yine de grafik kartıının gücünü de düşünmek gerek zira tek başına 240Hz panel size o FPS değerini sunamayabilir.
• Ekran Tepkime Hızı: Tazeleme hızı gibi tepkime hızı da olmazsa olmaz bir detay. Hareketli görüntülerde oluşabilecek olan bulutlanma/hayaletlenme gibi olumsuz durumları en aza indiren bu değer, MS cinsinden ölçülüyor. Günümüz oyuncu monitörlerine 1 MS değerine kadar inen bu değer, standart monitörlerde 5 MS ve üzerinde seyrediyor.
• Kavis: Belki de oyuncu monitörlerinde tartışmaya en açık konulardan biri olan kavis, hala daha tam olarak kabul görmüş sayılmıyor. Kavisli ekran, ekrandaki tüm detayların kullanıcı tarafından daha rahat takip edilebilmesi amacı ile geliştirildi. Birçok kullanıcı bunun farkını hissediyor olsa da kimileri için her şey düz ekranla aynı görünüyor. Dolayısı ile kavisli bir monitör olmazsa olmaz bir özellik değil ancak gaming furyasının önemli bir değeri.
• Adaptive Sync Özellikleri: Listenin son başlığında Adaptive Sync özellikleri yani AMD FreeSync ve NVIDIA G-Sync bulunuyor. Bu özellikler oyuncular için çok değerli olmazsa olmaz detaylar. Zira görüntülerde oluşabilen tüm yırtılmaları bu teknolojiler sayesinde çözebiliyoruz.

Yukarıda saydığımız tüm bu başlıklar, oyuncu monitörlerinde dikkat edilmesi gereken ve bu monitörleri ön plana çıkartan detaylar olarak görünüyor. Dolayısı ile bir oyuncu monitörü tercih edecekseniz teknik özellikler kısmında bu başlıkları aramanız sizin için faydalı olacaktır.

E-spor Monitörleri

E-spor monitörlerine değinmeden önce e-spor kavramını biraz açalım. E-spor dediğimiz şey, elektronik spor adı ile bilinen organize video oyunu yarışmalarıdır. Bu yarışmalar çeşitli oyunlar etrafında gerçekleşir ve profesyonel takımlarda bulunan profesyonel oyuncularla yapılır. Ülkemizde de yeni yeni gelişen bu oluşumlarda rekabetçi oyunlara denk gelmeniz pek mümkün.

Peki e-spor dediğimiz şey oyun tabanlı bir şey ise neden e-sporcular oyuncu monitörü tercih etmiyor? Bu güzel sorunun güzel bir cevabı var. Öncelikle standart bir oyuncu için önemli olan oyundan tam anlamıyla zevk alarak oyunu oynamaktır. E-spor tarafında elbette zevk işin içinde ancak amaç oyuna tamamen hakim olup geliştirilen strateji ve ataklarla rakibi alt etmektir. Dolayısı ile bir oyuncu monitöründe öne çıkarılan ekran çözünürlüğü bir e-sporcu için çok önemli olmayabilir. Peki e-sporcular için üretilen monitörleri farklı kılan detaylar nelerdir?

• Ekran Paneli: Bir e-sporcu için biçilmiş kaftan panel elbette TN paneldir. TN paneller doğası gereği yüksek tepkime hızlarına ve yüksek yenileme oranlarına erişebilirler. Dolayısı ile bu paneller, diğer VA ve IPS panellere göre çok daha seri görüntü oluşturabilir. E-spor dünyasında hızın çok önemli olduğunu düşünürsek, TN panelleri de e-sporcular için uygun görebiliriz.
• Ekran Tazeleme Hızı: Oyuncu monitörlerinde bu hızlardan bahsettik ancak bir oyuncu için 120 Hz’in yeterli olduğu yerde E-sporcular için açılış kapısı 240Hz’dir. Olabilecek en akıcı seviyede olması gereken oyunda gecikme ve takılma kabul edilemez olabilir.
• Ekran Tepkime Süresi: Ekran tepkime süresi de bir diğer önemli başlık. 1 MS’in standart daha altının ise hedef olduğu espor monitörlerinde bu hızlar iyi bir sporcu için güçlü bir silahtır.

Bahsettiğimiz bu başlıklar E-spor için en önemli kriterler olurken, ekran boyutu ve çözünürlük gibi diğer detaylar biraz daha arka planda kalıyor. Hatta e-spor monitörlerinde çoğunlukla 24” inç panel kullanıldığını ve yine çoğunun Full HD olduğunu bilmelisiniz. Dolayısı ile e-spor tarafında bir monitöre ihtiyacınız varsa bu özelliklere dikkat etmelisiniz.

Tasarımcı Monitörleri

Yazımızın en farklı başlığı elbette bu olabilir zira tasarımcı monitörleri de gaming monitörler gibi özellikle son dönemde daha fazla kendilerini göstermeye başladılar. Tasarımcılara yönelik geliştirilen bu monitörlerde esas olay, yapılan tasarımların renk ve biçimlerini en iyi ve en doğru şekilde ayarlamak. 

İçerdiği panel ve teknolojiler yüzünden bu monitörler daha pahalı olsa da yaptıkları iş bakımından hayati önem taşıyorlar. Zira yanlış çalışılmış bir renk, sanatçının tüm eserine mal olabilir. Dolayısı ile bu monitörlerde şu özellikler daha fazla öne çıkıyor.

• Ekran Paneli: Evet, diğer monitörlerde de bu kıstas önemli ancak yapılacak iş tasarım ve içerik üretmek olduğunda panelin önemi daha fazla ortaya çıkıyor. Günümüz monitörlerinde en sık kullanılan IPS, VA ve TN panellerdir. İş tasarım amaçlı panel kullanmaya geldiğinde ise tercih edilebilecek tek panel IPS oluyor. IPS paneller, renk üretimi ve siyah dengesi bakımından diğer panellere nazaran çok daha doğru ve çok daha gerçekçi performanslar sunarlar. Bu panellerde yenileme hızı ve tepkime süreleri diğer panellere nazaran daha düşüktür. Elbette tasarımcılar için bu özellikler arka planda kaldığı için pek bir önemi kalmıyor.
• Renk Paletleri: IPS panellerin gerçek renkleri daha başarılı sunabildiğini söylemiştik ancak bu renk doğruluğu monitörün destek verdiği renk paletleri ile daha da geliştirilebiliyor. Örneğin Adobe RGB, Pantene gibi önemli renk gamutlarını kullanabilen monitörler, renk üretiminde çok daha hassas davranabiliyor.
• Ekran Boyutu ve Çözünürlüğü: Tasarımcılar için büyük ekranda çalışmak gibisi yoktur. Aynı anda iki farklı projenin kontrolü, ekranın her bir tarafında görünen araçlar gibi çeşitli unsurlar ekranlara çokça hakim oluyor. Doğal olarak tüm hengameyi büyük bir ekranda organize etmek bir tasarımcı için çok daha verimli oluyor. Günümüz yeni nesil tasarımcı monitörlerinde 27” inç ve üstü boyutlar daha fazla talep görüyor. Diğer yandan çözünürlüğü de atlamayalım, günümüzün iyi bir tasarımcısı için 4K çözünürlük neredeyse standart hale gelmiş olsa da bütçe tarafında 1440p çözünürlük hala daha iş yapabiliyor.

Ev- İş Tipi Monitörler

Geldik listemizin son başlığına, ev ve ofis için kullanılacak olan monitörlere. Esasen bu monitörlerde standart olarak olması gereken tüm özellikleri beklediğimiz monitörler olarak ayırabiliriz.

Ev ve ofis ortamlarında kullanılan bu monitörler genellikle 1366x768p çözünürlük sunan ve yine genellikle 60 Hz tazeleme hızlarına ulaşan panellerle geliyorlar. Ekstra olarak görüntüleme teknolojilerini içermeyen bu monitörlerde ekonomik tüketim modu ve göz koruyucu geliştirmeler sunuluyor. Yine de bir detaya değinmek gerekiyor ki bu monitörlerde eğim ve pivot desteği aranan önemli bir özellik oluyor. Özellikle iş ortamında yazılım ile ilgilenen kişiler için dikey konumladırma son derece hayati bir özellik olabiliyor.

Nispeten daha ufakça ekran boyutu (21” inç) ve daha düşük ücret karşılığı satın alınabilen bu monitörler, kullanım amacı web tarama, belge düzenleme ve gündelik bilgisayar tüketimine uygun geliştiriliyor. Dolayısı ile tercih yaparken en dikkat edilecek nokta ekran boyutu olabilir.

Sonuç olarak her donanım kendi kullanıcısı için önemli özellikler sunuyor. Bu özelliklere dikkat ederek ihtiyacınız olan monitör modelini gözlemleyebilir, Sinerji Bilgisayar mağazalarından temin edebilirsiniz.